پست وبلاگ

محافظ جان کلیدی است که به منظور محافظت از جان اشخاص و همچنین تجهیزات مورد استفاده قرار می­گیرد. متاسفانه به دلیل عدم رعایت مسائل ایمنی به هنگام استفاده از انرژی برق، علاوه بر خسارت مالی، صدمات جانی نیز متوجه افراد می­گردد. سالانه در پی جریان نشتی از کلیدهای برق، جان هزاران انسان در معرض خطرات ناشی از برق گرفتگی و آتش سوزی قرار می­گیرد. برای جلوگیری از این قبیل مشکلات، ابزار و تجهیزات مختلفی به بازار ارائه شده است که کلید محافظ جان نمونه ­ای از این تجهیزات پرکاربرد می­باشد. محافظ جان به عنوان یک حفاظ اضافی در سیستم­ های برق به کار گرفته می­شود. و امروزه استفاده از این تجهیز طبق قوانین نظام مهندسی در ساختمان­ ها به نوعی اجباری شده است. در ادامه مقاله قصد داریم که بیشتر در مورد ماهیت، ویژگی و کاربرد این نوع از کلیدها صحبت کنیم و بهترین برند محافظ جان را به شما عزیزان معرفی نماییم، پس با سایت کالای برق عزالدین همراه شوید تا به اطلاعات جامع­تری در این زمینه دست پیدا نمایید.

معرفی محافظ جان

محافظ جان یا کلید جریان نشستی، نوعی از تجهیزات ایمنی در برابر انرژی برق است که با محاسبه و مقایسه جریان سیم­ های رفت و برگشتی، تفاوت ولتاژ بین سیم ­ها را تشخیص می­دهد و با قطع به موقع مدار، مانع از بروز آتش سوزی و برق گرفتگی می­گردد. جریان نشتی یکی از عمده دلایل اختلاف پتانسیل بین سیم ­های رفت و برگشتی است، که کلید محافظ جان، این اختلاف را شناسایی و مدار مربوطه را قطع می­کند. یکی از عمده دلایلی که سبب ایجاد خطرات جانی و مالی می­گردد عدم توجه به نکات ایمنی و استانداردهای تعریف شده است. بر اساس استانداردهای موجود، یک فرد حداکثر می­تواند 30 میلی آمپر برای مدت 200 میلی ثانیه، جریان وارد شده به بدن را تحمل نماید. حال اگر میزان جریان بیش از این مقدار باشد یقینا با خطرات و صدمات جانی برای فراد همراه خواهد بود. کلید محافظ جان قبل از این که مقداری از جریان وارد بدن گردد مدار را به طور اتومات قطع می­کند تا آسیبی متوجه فرد نشود. محافظ جان به لحاظ کارایی همچون کلیدهای مینیاتوری هستند که در کنار این نوع از کلیدها در تابلوهای برق و همچنین جعبه برق خانگی مورد استفاده قرار می­گیرند.

امروزه، ایمنی در سیستم های برقی اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. از آن جا که خطراتی مانند برق گرفتگی، اتصال بدنه یا آتش سوزی ناشی از نشتی جریان همیشه وجود دارد، استفاده از تجهیزات ایمنی، امری ضروری است. یکی از مهم ترین ابزارها در این زمینه، کلید محافظ جان بوده، حال در ادامه این مطلب به بررسی نحوه عملکرد کلید محافظ جان، انواع و مزایای آن خواهیم پرداخت.

کلید محافظ جان وسیله ای حفاظتی در سیستم های برقی است که وظیفه دارد در صورت بروز نشتی جریان یا برق گرفتگی، مدار را بلافاصله قطع کند. این کلید برای جلوگیری از برق گرفتگی انسان و محافظت در برابر آتش سوزی های ناشی از نشتی جریان طراحی شده است. عملکرد آن بسیار دقیق و سریع است که می تواند در زمانی کمتر از 30 میلی ثانیه مدار را قطع کند، تا از آسیب جدی جلوگیری شود.

نحوه عملکرد کلید محافظ جان

برای درک اهمیت و نقش کلید محافظ جان، باید ابتدا با نحوه عملکرد دقیق آن آشنا شوید. این کلید حفاظتی، یکی از مهم ترین اجزای سیستم ایمنی برق ساختمان است. مکانیزم آن به گونه ای طراحی شده که کوچک ترین اختلاف جریان بین سیم های فاز و نول را شناسایی کرده و بلافاصله برق را قطع می کند تا از برق گرفتگی یا آتش سوزی جلوگیری شود. در ادامه، نحوه عملکرد این کلید را بررسی می کنیم.

عبور جریان از سیم فاز و نول

در حالت عادی، جریان الکتریکی از طریق سیم فاز وارد دستگاه یا مدار می شود و پس از مصرف، از طریق سیم نول بازمی گردد. این دو جریان باید از نظر مقدار برابر باشند. در واقع، کلید محافظ جان همواره این توازن را زیر نظر دارد.

بررسی جریان ورودی و خروجی توسط هسته جریان

درون کلید محافظ جان، یک هسته جریان وجود دارد. سیم های فاز و نول از داخل این هسته عبور می کنند. اگر جریان فاز و نول کاملاً مساوی باشند، میدان مغناطیسی حاصل از آن ها همدیگر را خنثی می کند و کلید در وضعیت عادی باقی می ماند.

تشخیص نشتی جریان یا اختلاف بین فاز و نول

اگر به هر دلیلی بخشی از جریان به جای برگشت از نول، از مسیر دیگری مانند زمین یا بدن انسان عبور کند، توازن به هم می خورد. این اختلاف به عنوان نشتی جریان شناخته می شود. مثلاً وقتی کسی به سیم لخت دست بزند، جریان از بدن او عبور کرده و به زمین می رود.

تحریک رله قطع برق در زمان مناسب

در صورت تشخیص نشتی جریان مثلاً بیش از ۳۰ میلی آمپر، هسته جریان ولتاژی ایجاد می کند که باعث فعال شدن یک رله الکترومغناطیسی می شود. این رله به صورت مکانیکی عمل کرده و مسیر برق را قطع می کند.

قطع فوری برق و جلوگیری از حادثه

پس از تحریک رله، کنتاکت های کلید محافظ جان باز شده و جریان برق قطع می شود. این فرآیند معمولاً در کمتر از ۳۰ میلی ثانیه اتفاق می افتد. همین سرعت بالا، جان افراد را از خطر مرگ در اثر برق گرفتگی نجات می دهد.

آشنایی با انواع کلید محافظ جان

کلیدهای محافظ جان به لحاظ کارایی که دارند به دو دسته RCCB و RCD تقسیم می­شوند. کلیدهای RCD که مخفف عبارت Residual-Current Device است تنها وظیفه محافظت از جان را دارند این در حالی است که Residual-Current Circuit Breaker یا به اصطلاح RCCB، علاوه بر افراد از تجهیزات نیز به طور کامل محافظت می­نمایند. کلید RCD، جریان را به صورت تفاضلی اندازه­گیری می­کند و از ویژگی آن، سرعت عملکرد بالا می­باشد. این نوع از کلیدها به طور دائم میزان جریان را مورد بررسی قرار می­دهند تا در صورت بروز نشتی سریعا مدار را قطع نمایند. همچنین کلیدهای محافظ جان در دو نوع خانگی و صنعتی طراحی می­شوند تا در موقعیت و برای اماکن مختلف بتوان از وجود آن­ ها در جهت به حداقل رساندن صدمات جانی و مالی استفاده نمود.

برای انتخاب درست کلید محافظ جان، باید با طبقه بندی های فنی مختلف آن آشنا باشید. این کلیدها نه تنها از نظر نوع جریان، بلکه از نظر تعداد فاز، سطح کاربرد، قدرت قطع و جریان نامی هم در مدل های متنوعی عرضه می شوند. در ادامه، هرکدام را توضیح خواهیم داد.

بر اساس تعداد فاز یا تعداد پل ها

کلید محافظ جان دوپل برای سیستم های تک فاز استفاده می شود، رایج ترین نوع در منازل مسکونی و دفاتر کوچک، دارای دو ترمینال برای ورود و خروج جریان فاز و نول است.

کلید محافظ جان چهارپل برای سیستم های سه فاز طراحی شده است که در تأسیسات صنعتی، ساختمان های بزرگ یا موتورهای سه فاز استفاده می شود. قابلیت محافظت کامل در برابر نشتی جریان در تمام فازها را دارد.

 اساس نوع کاربرد

از کلید محافظ جان خانگی برای حفاظت از جان انسان در برابر برق گرفتگی، معمولاً با حساسیت 30 میلی آمپر استفاده شده، در مدار پریزها، حمام، آشپزخانه و محیط های مرطوب نصب می شود.

در دفاتر، فروشگاه ها، اتاق سرور یا فضاهای پر از تجهیزات الکترونیکی از کلید محافظ جان اداری استفاده می شود، معمولاً نوع A یا ترکیبی با حساسیت 30 یا 100 میلی آمپر برای حفاظت هم زمان از افراد و تجهیزات است.

کلید محافظ جان صنعتی در کارگاه ها، کارخانه ها و سیستم های دارای تجهیزات سنگین و ولتاژ بالا نصب می شود، اغلب نوع B با حساسیت بالا یا قدرت قطع زیاد و قابلیت تحمل اختلالات فرکانسی و نویز را دارند.

بر اساس قدرت قطع

کلید محافظ جان 6 کیلوآمپر مناسب برای مصارف خانگی و اداری که شدت جریان اتصال کوتاه در سیستم پایین است.

10 کیلوآمپر در محیط های نیمه صنعتی و ساختمان هایی که احتمال وقوع اتصال کوتاه قوی تر وجود دارد، استفاده می شود.

15 کیلوآمپر و بالاتر مخصوص صنایع سنگین و تابلوهای فشار قوی، این کلیدها در شرایط بسیار سخت نیز مدار را با اطمینان کامل قطع می کنند.

بر اساس جریان نامی

25 آمپر برای مدارهای سبک خانگی مانند روشنایی و پریزهای عمومی، در فضاهای کم مصرف است .

63 آمپر مناسب برای مصارف خانگی با بار بالا یا واحدهای تجاری کوچک، توانایی تحمل بار بیشتر بدون قطع شدن است.

80، 100 و 125 آمپردر محیط های صنعتی یا ساختمان های بزرگ با بار مصرفی زیاد به کار می روند، نیاز به سیم کشی و تابلو برق متناسب دارند.

مزایای استفاده از کلید محافظ جان

همان طور که اشاره نمودیم این نوع از کلیدها سبب محافظت از جان افراد و همچنین تجهیزات در برابر جریان برق می­شوند. اگر بخشی از بدنه وسیله الکتریکی یا سیم کشی­ های موجود در ساختمان بنا به هر دلیلی آسیب ببینند نشتی جریان اتفاق می­افتد و این میزان نیز به مرور زمان بیشتر و بیشتر می­گردد که در نهایت می­تواند موجب سوختگی و از کار آفتادن وسایل الکتریکی گردد و یا در اثر تماس دست افراد، برق گرفتگی را در پی داشته باشد که محافظ جان، از بروز این قبیل از خسارات جلوگیری به عمل می­آورد. علاوه بر این موارد، کاهش هدر رفت انرژی الکتریکی و در نتیجه صرفه اقتصادی از دیگر مزایای استفاده از کلید جریان نشتی می­ باشد.

• کلید محافظ جان مهم ترین نقش را در حفاظت از جان افراد دارد. با قطع فوری برق در صورت تشخیص نشتی جریان، از برق گرفتگی های شدید یا حتی مرگ جلوگیری می کند.
• نشتی جریان حتی در سطح کم می تواند منجر به گرم شدن سیم ها و ایجاد آتش سوزی شود. کلید محافظ جان با شناسایی این جریان ها، قبل از وقوع فاجعه، برق را قطع می کند.
• با قطع سریع جریان در زمان بروز نقص، از آسیب رسیدن به دستگاه ها و تجهیزات الکترونیکی جلوگیری می کند.
• در حمام، آشپزخانه، استخر و فضاهایی با رطوبت بالا، ریسک برق گرفتگی بیشتر بوده، کلید محافظ جان در این فضاها الزامی است.
• نصب یک کلید محافظ جان هزینه ای ناچیز در مقایسه با جان انسان یا خسارات مالی ناشی از آتش سوزی یا سوختن وسایل برقی دارد.

نکات مهم هنگام خرید کلید محافظ جان

هنگام خرید کلید محافظ جان، توجه به چند نکته فنی و کاربردی می تواند باعث انتخاب صحیح و افزایش ایمنی شود. قبل از هرچیزی باید نوع مصرف مشخص شود. اگر مصرف خانگی است، کلید دوپل با حساسیت ۳۰ میلی آمپر کافی بوده، اما در محیط های صنعتی بهتر است از نوع چهارپل و حساس تر استفاده شود.

جریان نامی کلید باید متناسب با بار مصرفی مدار انتخاب شود. مثلاً برای یک واحد مسکونی معمولی، کلید ۴۰ یا ۶۳ آمپر مناسب است. توجه به برند و استاندارد فنی مهم است. برندهای معتبر با گواهی های بین المللی مانند CE یا IEC تضمین کننده کیفیت و ایمنی هستند.

در آخر محل نصب هم مهم است، در محیط های مرطوب یا پرخطر باید کلیدی با حساسیت بالا و قابلیت اطمینان بیشتر انتخاب شود. رعایت این نکات، از ایجاد هزینه های اضافی، خرابی تجهیزات و مهم تر از همه، خطرات جانی جلوگیری می کند.

نحوه نگه داری و تست کلید محافظ جان

• روی تمام کلیدها یک دکمه TEST وجود دارد. با فشار دادن آن، کلید باید بلافاصله برق را قطع کند. اگر این اتفاق نیفتد، کلید خراب است و باید تعویض شود.
• استفاده همزمان از چند وسیله پرمصرف ممکن است باعث عملکرد نادرست کلید شود. به همین دلیل توصیه می شود، بار روی مدارها را متعادل نگه دارید.
• کلید محافظ جان بدون وجود ارت مؤثر، عملکرد مطلوب نخواهد داشت. اطمینان حاصل کنید که سیستم ارت ساختمان شما سالم است.

معرفی بهترین برند محافظ جان

به هنگام خرید این قبیل از تجهیزات بایستی به آیتم هایی مانند برند و همچنین قیمت توجه نمایید تا از هر لحاظ برای شما صرفه اقتصادی داشته باشد. با توجه به کاربردی بودن این قبیل از تجهیزات و مصرف بالای آن­ها در بازار، شرکت­ های بی­شماری در سرتاسر دنیا اقدام به طراحی و تولید نموده­ اند. از این رو خریدار در بازار با برندهای مختلفی از محافظ جان مواجه می­گردد. برند دورمن اسمیت یکی از بهترین محافظ جان ­های موجود در بازار است که به دلیل برخورداری از کیفیت بالا به خوبی توانسته عملکرد خوبی را از خود به نمایش بگذارد طوری که در حال حاضر یکی از پرفروش ­ترین انواع محافظ جان­ ها است. برند دورمن اسمیت، ساخت کشور انگلستان می­باشد که بیش از 130 سال سابقه در زمینه تولید لوازم برقی دارد. از آنجایی که محافظ جان دورمن اسمیت برندی شناخته شده است، نمونه­ های تقلبی از این برند نیز در بازار پیدا می­شود به همین دلیل اصل این کالا بایستی از فروشگاه ­های معتبر خریداری گردد.

قیمت کلید محافظ جان

قیمت کلید محافظ جان در بازار با توجه به پارامترهای مختلفی از جمله برند، شرکت تولید کننده، نوع مصرف (خانگی یا صنعتی)، تعداد فاز، میزان جریان مورد نیاز، نوع کاربرد و … متفاوت می­باشد. به عنوان نمونه کلیدهای محافظ جان سه فاز در مقایسه با محافظ جان تک فاز در بازار با قیمت بالاتری عرضه می­شوند چرا که توان از بیشتری برخوردار هستند و اغلب برای موارد صنعتی مورد استفاده قرار می­گیرند. و یا در مورد میزان جریان نشتی نیز به همین صورت می­باشد. این کلیدها معمولا با جریان نشتی 30 و 300 میلی عرضه می­شوند که نوع 30 برای مصارف عمومی و خانگی و نوع 300 نیز برای مصارف صنعتی کاربرد دارند. از این رو قیمت عرضه آن­ها نیز متفاوت است. از دیگر عواملی که بر روی قیمت تاثیر می­گذارد برند و شرکت سازنده این نوع از تجهیزات می­باشد. محافظ جان­های انگلیسی به دلیل برخورداری از کیفیت و عملکردی بالا، در مقایسه با سایر برندها، قیمتی بیشتری دارند. چنانچه قصد خرید این ابزار کاربردی را دارید و می­خواهید بهترین برند را با مناسب­ترین قیمت خریداری نمایید، سایت عزالدین با بیش از چندین سال سابقه در زمینه فروش کالای برق از شما سروران گرامی استقبال خواهد نمود. در سایت عزالدین، انواع برندهای معتبر و معروف محافظ جان با قیمتی کاملا مقرون به صرفه به فروش می­رسد.

کلام آخر

کلید محافظ جان ابزاری اساسی برای ایمن سازی هر خانه، اداره یا فضای صنعتی است. با تشخیص دقیق نشتی جریان و واکنش فوری، از جان انسان ها، تجهیزات الکتریکی و ساختمان ها محافظت می کند. پیشنهاد ما این است که هنگام ساخت یا بازسازی هر ساختمانی، حتماً نصب کلید محافظ جان را در اولویت قرار دهید. توجه به نوع کلید، برند معتبر و انجام تست ماهانه، ایمنی طولانی مدت را تضمین خواهد کرد.