آشنایی با انواع موتور برق
آشنایی با انواع موتور برق یا ژنراتور قابل حمل، یکی از تجهیزات پرکاربرد در صنایع، پروژههای ساختمانی، مصارف خانگی، مراکز درمانی و آموزشی است. این دستگاهها در زمان قطعی برق یا در مکانهایی که به شبکه سراسری برق دسترسی ندارند، منبعی مطمئن برای تأمین انرژی الکتریکی محسوب میشوند.
اما پیش از اقدام به خرید، بهتر است با انواع موتور برق، کاربردها، سوخت مصرفی، توان خروجی، نوع سیم پیچی، برندهای معتبر و راهنمای انتخاب درست، آشنا شوید. در این مطلب از سایت کالای برق عزالدین، قصد داریم به طور کامل انواع موتور برق را معرفی کنیم و نکاتی را که باید هنگام خرید در نظر بگیرید، توضیح دهیم.

موتور برق چیست و چگونه کار میکند؟
موتور برق ترکیبی از یک موتور احتراق داخلی (معمولاً بنزینی، دیزلی یا گازی) و یک ژنراتور الکتریکی است. این سیستم با تبدیل انرژی شیمیایی سوخت به انرژی مکانیکی و سپس تبدیل آن به انرژی الکتریکی، برق مورد نیاز مصرف کننده را تأمین میکند. ساختار موتور برق شامل بخشهایی مانند استارت، باک سوخت، کنترل پنل، تنظیم کننده ولتاژ (AVR)، سیستم خنک کننده، مخزن روغن، شاسی و خروجی برق است.
انواع موتور برق بر اساس نوع سوخت
یکی از مهمترین فاکتورهایی که در انتخاب موتور برق تأثیر مستقیم دارد، نوع سوخت مصرفی آن است. باتوجه به نوع کاربری و شرایط نگهداری، میتوان یکی از موارد زیر را انتخاب کرد.
موتور برق بنزینی
موتور برق بنزینی معمولاً برای مصارف خانگی، باغی و پروژههای سبک مورد استفاده قرار میگیرد. راهاندازی آسان، صدای کمتر و قیمت مناسبتر از ویژگیهای اصلی این نوع دستگاهها محسوب میشود. موتور برقهای بنزینی اغلب در توانهای پایین تا متوسط تولید میشوند و مصرف سوخت بالاتری نسبت به نوع دیزلی دارند. این مدلها برای استفاده کوتاهمدت یا در مناطقی که دسترسی به بنزین آسانتر از گازوئیل بوده، گزینهای ایدهآل محسوب میشوند.
موتور برق دیزلی
این مدل موتور برق برای مصارف صنعتی، پروژههای عمرانی، کارگاهها و کارخانهها طراحی شده است. ژنراتورهای دیزلی از توان خروجی بالا، دوام طولانیتر و راندمان بهتر در کاربریهای سنگین برخوردار هستند. قیمت سوخت پایینتر، عمر مفید بیشتر و مقاومت در شرایط سخت آبوهوایی، از دیگر مزایای موتور برقهای دیزلی است. با این حال، صدای تولیدی بالاتر، وزن سنگینتر و هزینه اولیه بالاتر ممکن است برای مصارف خانگی یا محیطهای حساس، چندان مناسب نباشد.
موتور برق گازسوز
موتور برق گازسوز، با استفاده از گاز شهری یا کپسولی فعالیت میکنند. به دلیل تولید آلایندگی کمتر، این مدلها در مراکز حساس مانند بیمارستانها، مدارس و اماکن اداری بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. موتور برقهای گازسوز از لحاظ اقتصادی نیز مقرونبهصرفه هستند. عمر مفید بالا، صدای کم و مصرف سوخت مقرونبهصرفه، از جمله دلایلی بوده که بسیاری از خریداران را به سمت این گزینه میکشاند.

انواع موتور برق بر اساس نوع استارت
بهطور معمول؛ موتور برقها بر اساس نوع استارت نیز به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. این ویژگی هم از نظر راحتی استفاده و هم از نظر تکنولوژی دستگاه، اهمیت زیادی دارد.
موتور برق هندلی
مدلهای هندلی با کشیدن طناب استارت روشن میشوند. این نوع دستگاهها معمولاً در مدلهای سبکتر، کم مصرف و اقتصادی دیده میشوند. ساده بودن سیستم و قیمت پایینتر از مزایای آن است. البته روشن کردن موتور برق به صورت دستی ممکن است برای برخی کاربران، دشوار باشد.
موتور برق استارتی (الکتریکی)
در مدلهای استارتی، رله حفاظت از موتور برق با فشار یک دکمه یا چرخاندن کلید، روشن میشود. این ویژگی باعث سهولت استفاده بهویژه در مواقع اضطراری شده است. بسیاری از مدلهای دیزلی و حرفهای، از سیستم استارت برقی بهره میبرند.
موتور برق ATS دار
موتور برقهای مجهز به سیستم ATS به صورت خودکار در زمان قطع برق شهری، روشن شده و برق ساختمان یا تجهیزات متصل را تأمین میکنند. این ویژگی در مراکز حساس مثل بیمارستانها، دیتاسنترها و کارخانههای تولیدی کاربرد دارد.

بررسی توان خروجی موتور برقها
توان خروجی موتور برق و کنتاکتور برق معمولاً با واحد وات یا کیلووات، سنجیده میشود. این توان به میزان مصرفی که کاربر از دستگاه انتظار دارد بستگی دارد. برای مصارف خانگی، توان بین ۱ تا ۵ کیلووات کافی بوده، در حالی که برای کارگاههای صنعتی یا پروژههای بزرگ، موتور برقهای ۱۰ کیلووات به بالا پیشنهاد میشوند. در سایت کالای برق عزالدین، جدول دقیق توانهای مختلف بر اساس نوع کاربرد و برندها ارائه شده که راهنمای مناسبی برای خریداران است.
سیستم تنظیم ولتاژ (AVR) در موتور برقها
یکی از موارد مهم در انتخاب موتور برق، وجود سیستم AVR یا تنظیم کننده خودکار ولتاژ است. این سیستم مانع از نوسان ولتاژ و به گونه ای محافظ ولتاژ است و آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی متصل به موتور برق میشود. AVR به ویژه در مواردی که دستگاههای حساس مانند لپتاپ، تلویزیون، تجهیزات پزشکی یا ابزارهای کنترل دقیق استفاده میشود، ضروری است.
موتور برق بیصدا یا سایلنت چیست؟
موتور برق سایلنت (Silent) دارای محفظهای عایقدار بوده که صدای تولیدی موتور را، به شدت کاهش میدهد. این ویژگی به خصوص در مصارف شهری، مکانهای آموزشی، مراکز درمانی و مناطق مسکونی اهمیت زیادی دارد. مدلهای سایلنت معمولاً قیمت بالاتری دارند اما آرامش محیط را حفظ میکنند.
برندهای معتبر موتور برق موجود در بازار
در بازار ایران، برندهای مختلفی از موتور برق وجود دارد که هرکدام ویژگیهای فنی و بازه قیمتی متفاوتی دارند. از جمله برندهای پرطرفدار میتوان به هوندا، کوپ، فیرمن، جیسیبی، لوبان، ماتریکس، اکترو و کاوازاکی اشاره کرد. هنگام خرید، باید به اصالت کالا، گارانتی، خدمات پس از فروش و پشتیبانی توجه ویژهای داشت. مجموعه تخصصی کالای برق عزالدین، با ارائه موتور برقهای اورجینال از برندهای معتبر، خیال خریداران را از این بابت راحت کرده است.
راهنمای انتخاب موتور برق مناسب
برای انتخاب موتور برق مناسب، اول از همه باید میزان مصرف خود را بر اساس توان دستگاههایی که قرار است به موتور برق متصل شوند، برآورد کنید. بهتر است مجموع توان دستگاهها را با ۲۰٪ حاشیه اطمینان محاسبه نمایید. نکته بعدی؛ بررسی نوع سوخت در دسترس و شرایط نگهداری آن است. در نهایت، برند، امکانات جانبی، نوع استارت، وجود سیستم AVR، ابعاد، وزن و قابلیت حمل نیز باید در نظر گرفته شود.

آیا امکان استفاده از موتور برق به صورت دائم وجود دارد؟
با این که بسیاری از موتور برقها برای استفاده اضطراری طراحی شدهاند، برخی مدلهای دیزلی صنعتی و حرفهای با توان بالا و سیستم خنک کننده قوی، امکان استفاده طولانی مدت را نیز دارند. این مدلها باید به صورت منظم سرویس و روغن کاری شوند. از لحاظ تهویه نیز باید آنها را در فضای مناسبی نصب کرد. در صورتی که قصد استفاده دائم دارید، حتماً باید با کارشناسان فنی مشورت کنید و از مدلهای حرفهای معرفی شده در سایت کالای برق عزالدین بهره ببرید.
نگهداری و سرویس موتور برق
برای حفظ عملکرد مطلوب موتور برق، توجه به برنامه نگهداری و سرویس دورهای ضروری است. تعویض منظم روغن موتور، فیلتر هوا، بررسی وضعیت شمع، تمیز کردن فیلتر سوخت و کنترل سیستم استارت، بخشی از اقداماتی هستند که باید به طور مرتب انجام شوند. برخی از کاربران به اشتباه فقط در زمان قطعی برق سراغ موتور برق میروند، در حالی که روشن کردن دستگاه به صورت دورهای (مثلاً هفتهای یکبار برای ۱۵ دقیقه) باعث حفظ سلامت کلی سیستم خواهد شد.

کلام آخر
با توجه به تنوع مدلها، برندها و ویژگیهای فنی موتور برقها، انتخاب یک گزینه مناسب به بررسی دقیق و آگاهی تخصصی نیاز دارد. شناخت تفاوت موتور برق بنزینی، دیزلی و گازسوز، درک مفهوم توان خروجی، اهمیت سیستم AVR و بررسی نوع استارت، همگی از مواردی هستند که بر روی تصمیم نهایی، تأثیر میگذارند. برای خرید مطمئن و دریافت مشاوره تخصصی، میتوانید سری به سایت کالای برق عزالدین بزنید.